Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia czyli więcej dialogu i współpracy z ekonomią społeczną
Na początku czerwca weszła w życie ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Nowe zapisy zastępują ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, wprowadzając wiele zmian w sposobie organizacji służb zatrudnienia, instrumentach wspierających rozwój zawodowy pracowników, a także przeciwdziałających bezrobociu.
Celem nowej regulacji jest przygotowanie publicznych służb zatrudnienia do zmian zachodzących na rynku pracy, wynikających m.in. z postępu technologicznego i cyfrowego, transformacji energetycznej i procesów demograficznych tak, aby lepiej wspierały one rozwój gospodarczy. Nowe rozwiązania prawne skierowane są do uczestników rynku pracy, to jest pracowników, pracodawców, osób bezrobotnych i poszukujących pracy, ale także do osób do tej pory nieaktywnych.
W ustawie bardziej wyraźnie niż do tej pory dostrzeżono podmioty ekonomii społecznej, jako uczestników dialogu wokół lokalnej, regionalnej i krajowej polityki rynku pracy, ale także jako aktorów, z którymi służby zatrudnienia mogą współdziałać.
Ustawa jednoznacznie wskazuje, że jednym z zadań samorządu powiatu w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy jest współpraca z OWES. Zakres tej współpracy nie został doprecyzowany, co oznacza, że OWES powinien być dla samorządu partnerem w różnych działaniach składających się na lokalną politykę rynku pracy. To ważny krok, ponieważ OWES dysponują praktyczną wiedzą o potrzebach osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, ale także o potencjale zatrudnieniowym przedsiębiorstw społecznych. Głos OWES może sprawić, że w większym niż do tej pory stopniu ekonomia społeczna będzie dostrzegana jako aktywność pozytywnie wpływająca na lokalny rynek pracy.
Zarówno na poziomie powiatowym, jak i wojewódzkim, podmioty ekonomii społecznej są wskazywane jako potencjalni partnerzy do prowadzenia działań informacyjnych, które docierać mają do osób nieaktywnych, pozostających poza rynkiem pracy. Jednym z zadań samorządu województwa i powiatu jest docieranie z informacją o formach pomocy do osób niezarejestrowanych w tym biernych zawodowo. Partnerami dla tych działań powinny być zarówno PES, jak i OWES.
Podmioty ekonomii społecznej i OWES mogą być partnerami samorządów powiatów przy realizowaniu programów specjalnych finansowanych ze środków Funduszu Pracy. Programy te powinny odpowiadać na lokalne potrzeby rynku pracy. Co ważne w tej formule sfinansować można nie tylko określone w ustawie formy pomocy, ale także specyficzne elementy wspierające zatrudnienie, a zatem działania indywidualnie dopasowane do potrzeb konkretnych adresatów czy też lokalnej specyfiki. Podmioty ekonomii społecznej mogą także współpracować z ministrem, marszałkiem lub starostą przy realizowaniu projektów pilotażowych. Takie wspólne inicjatywy pozwalają na przetestowanie nowych rozwiązań wspierających aktywność zawodową i wspierających zatrudnienie, które następnie mogą zostać wprowadzone jako rozwiązania o charakterze systemowym.
Zachęcamy do zapoznania się z najważniejszymi założeniami nowej ustawy, a także do odwiedzania portalu publicznych służb zatrudnienia:
• https://www.gov.pl/web/rodzina/to-juz-1-czerwca-weszly-w-zycie-zmiany-na-rynku-pracy
• https://www.gov.pl/web/rodzina/pytania-i-odpowiedzi-dotyczace-ustawy-o-rynku-pracy-i-sluzbach-zatrudnienia2